Bài 18: Thực hành pha chế dung dịch Booc đô phòng trừ sâu hại

Tóm tắt lý thuyết

GIỚI THIỆU THUỐC BOÓC ĐÔ

• Thuốc điều chế từ hỗn hợp dung dịch đồng sunfat với vôi, được Milađê (P.M.A. Millardet; 1838 - 1902) phát minh năm 1885 ở vùng Boocđô (Bordeaux; Pháp) để trừ bệnh hại nho do nấm mốc sương gây ra.
• Tên thông dụng: phèn xanh vô
• Là hoạt chất hydroxit đồng
• Là loại thuốc trừ nấm gốc vô cơ, có tác dụng tiếp xúc
• Nước thuốc có màu lam nhạt, không mùi. Sử dụng để phòng trừ nhiều loại bệnh ở cây trồng do nấm và vi khuẩn
• Ít độc đối với người, gia súc và gia cầm, không độc đối với ong mật, độc đối với cá

I - CHUẨN BỊ

• Đồng sunfat CuSO₄.5H₂O
• Vôi tôi
• Que tre hoặc que gỗ để khuấy dung dịch
• Cốc chia độ hoặc ống hình trụ dung tích 1000ml
• Chậu men hoặc chậu nhựa
• Cân kỹ thuật
• Nước sạch
• Giấy quỳ, thanh sắt (chiếc đinh) được mài sạch

II - QUY TRÌNH THỰC HÀNH

• Bước 1. Cân 10 gam đồng sunfat, 15 gam vôi tôi
• Bước 2. Hoà 15 gam vôi tôi với 200ml nước, chắt bỏ sạn sau đó đổ vào chậu
• Bước 3. Hòa 10g đồng sunfat trong 800ml nước
• Bước 4. Đổ từ từ dung dịch đồng sunfat vào dung dịch vôi (bắt buộc phải theo trình tự này), vừa đổ vừa khuấy đều
• Bước 5. Kiểm tra chất lượng sản phẩm
  • Dùng giấy quỳ để thử pH và dùng thanh sắt để kiểm tra lượng đồng, quan sát màu sắc dung dịch
  • Sản phẩm thu được phải có màu xanh nước biển và có phản ứng (pH) kiềm
  • Dung dịch thu được là dung dịch Boóc đô 1% dùng để phòng, trừ nấm

Một số lưu ý:

• Cần dự trù lượng thuốc sử dụng vừa đủ trong ngày. Không nên pha chế quá nhiều, để qua ngày sau thuốc sẽ mất phẩm chất. Tốt nhất là dùng đến đâu pha thuốc đến đó.
• Không phun thuốc vào lúc trời mưa, nhiều sương, ẩm ướt, trời nắng gắt hoặc lúc cây đang ra hoa. Tốt nhất là phun vào buổi sáng và chiều khi trời đã dịu nắng.
• Không nên phun cho những cây mẫn cảm với thuốc…

Bài tập minh họa

Câu hỏi

Ở bước 4, tại sao không đổ dung dịch vôi Ca(OH)₂ vào dung dịch đồng sunfat CuSO₄?

Gợi ý trả lời:

Sau khi đã có dung dịch sulfat đồng CuSO4 và nước vôi Ca(OH)2, đổ từ từ dung dịch sulfat đồng vào nước vôi, vừa đổ vừa khuấy đều tay. Phải làm tuần tự như trên, không được đổ ngược lại, tức là không được đổ dung dịch nước vôi vào dung dịch sulfat đồng vì nước vôi sẽ bị kết tủa, không hòa tan được.

Lời kết

Sau khi học xong Bài 18: Thực hành pha chế dung dịch Boóc đô phòng, trừ nấm hại, các em cần ghi nhớ qui trình pha chế dung dịch Bóoc đô phòng, trừ nấm hại gồm 5 bước:

• Bước 1. Cân 10 gam đồng sunfat, 10 gam vôi bột hoặc 15 gam vôi tôi
• Bước 2. Hoà 10 gam vôi bột với 200ml nước, sau đó đổ vào chậu
• Bước 3. Hòa 10g đồng sunfat trong 800ml nước
• Bước 4. Đổ từ từ dung dịch đồng sunfat vào dung dịch vôi (bắt buộc phải theo trình tự này), vừa đổ vừa khuấy đều
• Bước 5. Kiểm tra chất lượng sản phẩm