Soạn bài: Tựa "Trích diễm thi tập"
Hướng dẫn soạn bài
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu … không rách nát tan tành) : Nguyên nhân khiến thơ văn thất lạc.
- Phần 2 (tiếp … chê trách người xưa vậy) : Thái độ và hành động tác giả.
- Phần 3 (còn lại) : Giới thiệu về người viết.
Câu 1 (trang 30 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):
- 5 nguyên nhân khiến sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền:
+ Thơ văn hay nhưng ít người am hiểu (chỉ bộ phận thi nhân).
+ Người có học thì bận rộn ít để ý đến thơ ca.
+ Người quan tâm đến thơ ca thì không có năng lực.
+ Chính sách in ấn của nhà nước còn nhiều hạn chế.
+ Thời gian và chiến tranh hủy hoại sách.
- Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, rõ ràng và khúc chiết :
+ Liên tưởng, so sánh thơ văn như khoái trá, gấm vóc, sắc đẹp ngoài sắc đẹp…
+ Phương pháp lập luận quy nạp.
+ Câu hỏi tu từ : Làm sao giữ mãi … được mà không…
Câu 2 (trang 30 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2): Tác giả đã sưu tầm thơ văn của hiền nhân :
- Tìm quanh, hỏi khắp : thu thập sưu tầm.
- Chọn lấy bài hay, chia xếp theo từng loại.
- Đưa thêm các tác phẩm của mình vào cuối tác phẩm.
Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):
- Điều thôi thúc Hoàng Đức Lương vượt khó khăn biên soạn :
+ Niềm từ hào văn hiến dân tộc.
+ Ý thức trách nhiệm trước di sản bị thất lạc của cha ông.
+ Tinh thần độc lập tự chủ và ý thức tự cường trong văn học.
+ Ý muốn lưu truyền văn hóa cho đời sau nghiên cứu, giữ gìn.
-> Cảm nghĩ : đó là công việc khó khăn, một công việc đáng khâm phục, được trân trọng. Chúng ta cũng nên học hỏi tinh thần trách nhiệm, tự chủ của tác giả.
Câu 4 (trang 30 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):
Trước Trích diễm thi tập đã có Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi nói về văn hiến dân tộc :
Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
Luyện tập
Dẫn chứng chứng tỏ các nhà văn, nhà thơ thời xưa rất tự hào về nền văn hiến dân tộc : Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi), Nam quốc sơn hà (Lý Thường Kiệt), Đại Việt sử kí (Lê Văn Hưu), Đại Việt sử kí toàn thư (Ngô Sĩ Liên), Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (Thân Nhân Trung)…
Biểu Tượng Cảm XúcBiểu Tượng Cảm Xúc